“Make peace with food. Free yourself from chronic dieting forever. Rediscover the pleasures of eating”
Klinkt goed hé? Het is wat op de cover staat van het “basisboek” over intuïtief eten, geschreven door diëtisten Evelyn Tribole en Elyse Resch.
Basisboek
Werkboek
Toen ik het boek voor het eerst in handen kreeg, dacht ik meteen: grappig, dat is exàct wat ik met mijn aanpak wil bereiken bij mijn cliënten! Daar waar ik 3 jaar geleden één van de weinige diëtisten leek die het meer over deze boeg gooi, ben ik blij te zien dat er tegenwoordig steeds meer diëtisten inzien dat “gewoon” diëten niet de oplossing is.
In dit artikel leg ik eerst de principes van intuïtief eten uit, zoals ze in het boek staan, en geef ik er daarna mijn persoonlijke en professionele visie over.
De 10 principes van intuïtief eten
Principe 1. Verwerp de dieetmentaliteit
De diëtisten die het boek schreven, zijn kei hard. Je kan je gewicht niet doelbewust controleren en alle pogingen om minder te eten in een poging je gewicht te beïnvloeden zijn gedoemd om te mislukken.
Ze zien het diëten als de oorzaak en niet de oplossing van jouw problemen met je gewicht. Wanneer je op dieet gaat, krijg je eens zo veel drang naar eten, terwijl je heel veel wilskracht nodig hebt om je eraan te houden. Op een bepaald moment verlies je de controle, ga je overeten, en kom je al het verloren gewicht weer bij. En meer.
Stop dus met te proberen je gewicht te beïnvloeden door te diëten.
Principe 2. Luister naar je honger
Voorzie je lichaam van voldoende brandstof. Honger is een signaal dat je eten nodig hebt. Negeer het dus niet. Als je uitgehongerd bent, kan je immers geen weloverwogen beslissingen meer maken en zal je juist eens zo veel (en fout) gaan eten.
Principe 3. Sluit vrede met eten
Vecht niet langer tegen eten en geef jezelf onvoorwaardelijke toestemming om te eten. Als je van jezelf bepaald eten NIET mag, veroorzaakt dit gevoelens van ontbering, waardoor de drang om het te eten steeds groter wordt. Als je dan toch eens gegeten hebt van iets dat niet “mocht”, is de kans groot dat je denkt: ‘t is toch al om zeep, ik eet ook nog x, y en z en morgen begin ik opnieuw (het regelovertredingseffect).
Principe 4. Daag de "food police" uit
Wanneer strenge dieetregels zich in je hoofd hebben genesteld, zal je je schuldig voelen als je “zondigt” en kan je enkel trots op jezelf zijn als je perfect aan de regels hebt gehouden.
Ga dus de uitdaging aan om deze dieetregels in een ander perspectief te plaatsen. Probeer minder zwart-wit te denken over eten.
Dat betekent dat je heus wel frietjes, chocolade of chips mag eten. Ja, je mag ook nog eten na 20u als je nog honger hebt. Nee, het is niet zo dat “ontbijtgranen” alleen bij het ontbijt gegeten mogen worden.
Er is geen food police.
Jij kiest wat je wanneer eet.
Principe 5. Voel wanneer je genoeg gegeten hebt
Respecteer je verzadigingsgevoelens. Eet niet meer dan je nodig hebt. Blijf je tijdens het eten afvragen of het eten nog wel smaakt en of je nog wel honger hebt.
Principe 6. Haal voldoening uit eten
Sommige dieetgoeroes of “healthy eating advocates” lijken te verkondigen dat eten dient om je te voeden, maar daarmee ga je voorbij aan een belangrijke eigenschap van eten. Je mag ook echt wel genieten van het eetmoment en er voldoening uit halen. En ja, dus ook van niet zo’n gezonde dingen.
Principe 7. Stop met emo-eten
Vind andere manieren om je problemen op te lossen, dan door te eten. Verdriet, eenzaamheid, verveling, frustratie, enz… zijn normale gevoelens en eten op zo’n moment gaat je niet vooruit helpen. Het kan je misschien op korte termijn even beter doen voelen, maar op lange termijn voel je je alleen maar slechter.
Principe 8. Respecteer je lichaam
Accepteer de vorm van je lichaam. Net zoals je niet kan kiezen hoe groot je bent, kan je je afmetingen niet kiezen. En respecteer je lichaam, zoals het is. Probeer niet te kritisch te zijn over hoe je lichaam eruit ziet.
Principe 9. Wees actief
Je hoeft geen intensief sportschema te volgen, maar probeer te genieten van beweging die goed voelt en die bij je past. Focus op het voldaan gevoel nadat je bewogen hebt en doe het niet enkel om af te vallen.
Principe 10. Eer je gezondheid met "gentle nutrition"
Kies voor voeding die gezond is, lekker is én die je goed laat voelen. Onthoud daarbij vooral dat je niet perfect moet eten om gezond te zijn. Eén ongezonde snack of maaltijd, of zelfs een dag vol lekkernijen, maakt je niet ongezond. Het is wat je op de lange termijn consistent doet, dat het verschil maakt.
Gentle slaat op het flexibel en niet rigide omgaan met gezond eten. Progress, not perfection.
Wil jij ook een gezond eetpatroon en een evenwichtige relatie met voeding? Geen strenge regels, maar een haalbare levensstijl die bij jou past?
Dan is het HEY-traject écht iets voor jou!
Andere boeken over intuïtief eten
Mijn visie op deze principes
Wie me al een tijdje volgt, zal merken dat mijn visie in heel veel aspecten overeen komt met deze principes. Ik hou inderdaad echt niet van strikte regels, leer mensen om meer te luisteren naar de noden van hun lichaam (en geest) en moet vaak zeggen dat mensen wat minder streng voor zichzelf moeten zijn en meer mogen genieten.
Ik hanteer intussen zelf een eetstijl die heel intuïtief te noemen is: ik kies vooral voor dingen die me voeden, omdat ik er voordeel uit haal en omdat ik mijn gezondheid belangrijk vind, maar kan ook oprecht genieten van “boecht”!
Zelf heb ik (zoals altijd) echter een wat meer genuanceerde en pragmatische visie over een aantal van de principes. Ik licht ze hieronder even toe.
De zin en onzin van diëten
Ik ben bijvoorbeeld in principe niet rigoureus tegen “diëten” in de zin van: doelbewust minder calorieën binnen krijgen om af te vallen. Je gewicht is inderdaad niet 100% controleerbaar, maar het spreekt voor zich dat het wel mogelijk is om af te vallen als je huidige gewicht ontstaan is door te veel of te ongezond te eten.
Ik kan ook goed snappen dat je op een bepaald moment inziet dat je niet kan blijven doen wat je aan het doen bent en dat je je gewicht wil aanpakken. En ik snap ook dat je soms kiest voor een oplossing die ervoor zorgt dat het gewichtsverlies nét wat sneller gaat, dan rustig één voor één je gewoontes te verbeteren en het geduld te hebben dat je lijf wel zal volgen.
Als je dit verstandig aanpakt door niet té laag te gaan in calorieën, voldoende eiwitten te eten, jezelf te voorzien van genoeg micronutriënten en voor ogen te houden dat blijvende veranderingen nodig zullen zijn, dan kan je voor wat mij betreft op een verantwoorde manier afvallen middels een “dieet”.
Het belangrijkste is daarbij dat laatste: dat je inziet dat je alsnog andere gewoontes zal moeten aanhouden nadat je afgevallen bent. En dat teruggaan naar je oude eetpatroon inderdaad niet kan, zonder weer bij te komen in gewicht. Daarom werk ik zelf bij voorkeur met lange begeleidingstrajecten, zodat je die nieuwe gewoontes echt eigen kan maken.
Dat maakt ook dat ik ook tijdens het intensiever afvallen mijn cliënten wel leer om flexibel om te gaan met de regels, zodat ze niet te star worden toegepast en niet als een keurslijf gaan aanvoelen. Dat pragmatische komt dus ook hier al aan bod.
Ik ga echter niet per definitie mee in het verhaal, wanneer een cliënt zegt “op dieet” te willen. Mijn alarmbellen gaan af als hij of zij aangeeft al alles geprobeerd te hebben, telkens te hervallen, nooit blijvend gewicht te kunnen verliezen. Er is dan méér aan de hand dan gewoon nood hebben aan een nieuwe start.
Dan vraag ik ook letterlijk: “gaan we dat écht nog eens doen op juiste dezelfde manier? Of gaan we het deze keer ànders aanpakken?”. Gelukkig zien de meeste cliënten dan wel in dat het waarschijnlijk geen zin heeft om “gewoon te diëten” en gaan we meer gedragstherapeutisch te werk.
Wil je mijn uitgebreide visie hierover kennen? Bekijk dan de live op Facebook die ik een tijdje geleden gaf over de zin en onzin van diëten:
Stoppen met eetbuien en emo-eten: niet noodzakelijk opgelost door te stoppen met diëten
Ik las meerdere boeken over intuïtief eten en weet dat de inzichten in deze boeken nog een stuk verder gaan, dan wat hier boven staat, maar over het stukje emo-eten en eetbuien schieten deze boeken m.i. wat tekort. Ik volg best veel diëtistes en andere voedingscoaches die met deze principes werken. Ze doen fantastisch werk en voor veel mensen is deze benadering echt TOP. Zoals ik zei, ben ik heel blij met deze nieuwe wind in dieetland.
Als jouw eetbuien echt veroorzaakt worden door fysieke ontbering of door het feit dat rigide dieetregels je helemaal gek maken, dan ben ik ervan overtuigd dat intuïtief leren eten jou enorm gaat helpen.
Alleen zie ik in de praktijk dat er een hele grote groep mensen is, voor wie dit niet zal volstaan. Het zijn de mensen die in de eerste plaats aan hun hoger gewicht gekomen zijn, dóórdat eten al lang vóór hun eerste dieetpoging meer is gaan betekenen dan “voeding” of “een beetje kunnen genieten af en toe“.
Voor wie eten, omgaan met eten, bezig zijn met het gewicht, … onderdeel is gaan uitmaken van een complexere, psychologische problematiek, zullen de principes van intuïtief eten jammer genoeg geen soelaas bieden.
Deze problematiek werd *mogelijk* in de hand gewerkt door een fixatie op gewicht en uiterlijk, veroorzaakt door “de boekskes” en sociale media, maar vaak totaal niet. Vaak werd eten, of zelfs zwaarder zijn, een overlevingsstrategie die niets te maken heeft met hoe het er langs de buitenkant uitziet. Je “koos” (uiteraard niet bewust) voor eten als uitlaatklep, als bliksemafleider, maar je kon even goed verslaafd zijn geworden aan alcohol of shoppen of aan automutilatie doen (en niet zelden combinaties hiervan).
Het is dit inzicht dat ertoe geleid heeft dat ik al meerdere jaren intensief extra opleidingen volg in de contextuele gedragstherapie. Je moet het eetgedrag namelijk zien in zijn context en daar aan gaan werken, niet aan het eetgedrag zelf.
Je leest meer hierover in de artikels “je relatie met voeding” en “je relatie met jezelf“.
Conclusie
Het is super dat de diëtist van vandaag niet meer per definitie de strenge stok achter de deur is, bij wie je onverbiddelijk op de weegschaal moet om te bewijzen dat je “flink geweest bent” en die met een rode pen door het eetdagboekje gaat. *Gruwel*
Diëtisten die meer volgens de principes van intuïtief eten werken, hebben bij mij een streepje voor!
Voel je echter dat er bij jou méér aan de hand is en dat het niet puur een dieet/overeet-cyclus is, waar je uit wil geraken, zoek dan bij voorkeur naar iemand die onderlegd is in de contextuele gedragstherapie, zoals ikzelf (Jessica), of mijn collega’s Loran en Celine.
Wil jij ook een gezond eetpatroon en een evenwichtige relatie met voeding? Geen strenge regels, maar een haalbare levensstijl die bij jou past?
Dan is het HEY-traject écht iets voor jou!
